Greenpeace, AB Anti-SLAPP Direktifini Gerekçe Göstererek Enerji Transferine Karşı Dava Açacak

Greenpeace International, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) fosil yakıt şirketi Energy Transfer'e karşı türünün ilk örneği olan bir dava açacağını duyurdu. Energy Transfer'e bir Sorumluluk Bildirimi gönderen çevre grubu, şirketin Greenpeace International'a karşı, yakın zamanda kabul edilen Avrupa Birliği anti-SLAPP Direktifi kapsamında yasaklanan, kötü niyetli bir dava kampanyası yürüttüğünü savunuyor. Greenpeace International, Energy Transfer'in kendisine karşı açtığı davadan vazgeçmesini ve Greenpeace International'ın Energy Transfer tarafından sürdürülen davalar nedeniyle uğradığını iddia ettiği zarar ve masraflar için tazminat ödemesini talep ediyor.

Aktivistlikten Sanıklığa: Greenpeace Yasal Tepkilerle Karşı Karşıya

2016 yılında Hollanda merkezli Greenpeace International, Amerika Birleşik Devletleri'nde bir petrol boru hattının inşasına dikkat çekmek için kolektif bir çabaya katıldı. Greenpeace International, 500'den fazla kuruluşla birlikte, bankaları Dakota Access Petrol Boru Hattı (DAPL) projesine kredi vermeyi durdurmaya çağıran bir açık mektup imzalamıştı. Mektup, DAPL'ye karşı protestolara öncülük eden bir yerli grup olan Standing Rock Sioux Kabilesi tarafından da desteklenmişti.

Birkaç ay sonra Energy Transfer, Greenpeace International ve diğer bazı davalılara karşı ABD Racketeer Influenced and Corruption Organizations Act (RICO) kapsamında dava açtı. Energy Transfer, Greenpeace International'ı “suç faaliyeti” yürüten ve “milyarlarca dolar zarara yol açan” “haydut bir eko-terörist” grup olarak nitelendirdi. Ayrıca, dava Greenpeace International'ı terörizm, çeşitli dolandırıcılık türleri, uyuşturucu kaçakçılığı ve daha fazlasıyla suçladı. Mahkeme, Energy Transfer'in bu ciddi iddialardan herhangi birini kanıtlamak için yeterince güçlü bir dava oluşturamadığını ve iddia edilen bu faaliyetlerin Energy Transfer'e uğradığını iddia ettiği “300 milyon dolardan az olmayan” zarara nasıl yol açtığını gösteremediğini belirterek RICO davasını 2019'un başlarında reddetti. Mahkeme davayı önyargılı olarak reddetti, yani davanın reddi kesinleşti.

RICO davasının reddedilmesinden bir hafta sonra, Energy Transfer başka bir dava açtı. Haksız fiil temelli olan bu davada Greenpeace International'ın Energy Transfer'e karşı hakaret de dahil olmak üzere çeşitli haksız fiiller işlediği iddia ediliyor. Energy Transfer yine birkaç yüz milyon tazminat talep ediyor. Bildirime göre, bu dava 2025 yılının başlarında jürili duruşmaya gidecek.

AB anti-SLAPP Direktifi nedir?

AB'nin (EU) 2024/1069 sayılı Direktifi (anti-SLAPP Direktifi) Mayıs 2024'te yürürlüğe girmiştir. Yönergeye eşlik eden bir yayında AB, SLAPP davalarını “temel haklar, çevre ve halkın bilgiye erişimi gibi konularda kamu yararına çalışanları susturmayı amaçlayan asılsız ve istismar edici yasal işlemler” olarak tanımlıyor. Anti-SLAPP Direktifinde SLAPP'ın yasal bir tanımı yapılmamıştır. Ancak Greenpeace International, anti-SLAPP Direktifinde kapsamlı olmayan bir özellik listesinin yer aldığını savunuyor. Grup, aşağıdaki özelliklerin SLAPP'a işaret edebileceğini savunuyor: (i) davanın kamusal tartışmayı susturmak amacıyla güçlü bir kuruluş tarafından takip edilmesi; (ii) güç dengesizliğinin mevcut olması; (iii) yasal taktiklerin kötü niyetle kullanılması; ve (iv) davacının geçmiş davranışlarının kötü niyetli olarak değerlendirilebilmesi.

Anti-SLAPP Direktifi, SLAPP'lara karşı savunma yapan kişiler için tazminat talepleri, asılsız iddiaların erken reddedilmesi ve masraf ve cezaların ödenmesi de dahil olmak üzere çeşitli usuli güvenceler sağlıyor.

Anti-SLAPP Direktifi, Greenpeace International örneğinde olduğu gibi, kişileri sınır ötesi SLAPP'lara karşı da koruyan ilk yasal çerçevedir.

AB anti-SLAPP Direktifi, AB Üye Devletlerinin anti-SLAPP Direktifinin yasal ilkelerinin Mayıs 2026'ya kadar ulusal yasalarına dahil edilmesini sağlamalarını gerektiriyor. Ancak, böyle bir uygulamadan önce bile, anti-SLAPP Direktifi'nin ilkeleri, Greenpeace International'ın Bildiriminde mevcut Hollanda yasalarını yorumlamasına yön vermiştir. Çevre grubu özellikle, Hollanda medeni hukuku kapsamında, “bir hakkın ihlali ve kanunla yüklenen bir görevi veya yazılı olmayan hukuka göre uygun sosyal davranış olarak kabul edilmesi gerekenleri ihlal eden bir eylem veya ihmal” olan herhangi bir eylemin hukuka aykırı olduğunu savunuyor (Hollanda Medeni Kanunu Madde 6:162(1) ve (2)). Taraflar, tek amaçları başka bir tarafa zarar vermek olduğunda da bir hakkı kullanamazlar (Hollanda Medeni Kanunu Madde 3:13).

Orijinal haber kaynağına buradan ulaşabilirsiniz.